Số trang: 77 trang
Tác giả:
Nguyễn Hưng Quang
Pierre F. Landry
Lê Thị Nam Hương
Năm công bố: 2016
Tóm tắt:
Năm 2015, Việt Nam ghi nhận thành tựu ấn tượng trong nỗ lực giảm nghèo mà nguyên nhân chính đến từ quá trình tăng trưởng kinh tế. Trong khi đó, mục tiêu xây dựng nhà nước pháp quyền và đảm bảo tiếp cận công lý cho người dân vẫn đang đối diện với nhiều thách thức lớn. Các thách thức này, như các phân tích chính sách chỉ ra, bao gồm các nhóm lợi ích chống lại cải cách để tiếp tục trục lợi chính sách; tính chất quan liêu; các chính sách tốt gặp khó khăn trong việc triển khai hiệu quả trên thực tế.
Trong bối cảnh đó, cải cách hệ thống pháp luật và tư pháp được nhìn nhận là một trong những nhiệm vụ quan trọng, thể hiện trong Nghị quyết 48-NQ/TW về chiến lược xây dựng và hoàn thiện hệ thống pháp luật Việt Nam và Nghị quyết 49-NQ/TW về chiến lược cải cách tư pháp, được công bố tháng 6/2005. Sau 10 năm thực hiện, có những ý kiến khác nhau về mức độ thành công của quá trình cải cách pháp luật và tư pháp, đặt ra nhu cầu về một công cụ đo lường hiệu quả quá trình cải cách này.
Chỉ số công lý 2013 và tiếp nối là Chỉ số công lý 2015 ra đời nhằm cung cấp một công cụ đo lường tính hiệu quả của việc đảm bảo quyền tiếp cận công lý, quyền bình đẳng và các quyền cơ bản của người dân Việt Nam, đồng thời đưa ra các khuyến nghị chính sách đối với quá trình cải cách pháp luật và tư pháp. Để đạt được mục tiêu trên, Chỉ số công lý 2015 tiến hành khảo sát trải nghiệm và quan sát của 13,841 người dân được phỏng vấn trên 63 tỉnh thành cả nước về các khía cạnh sau: cơ hội tiếp cận công lý; công bằng và bình đẳng; thi hành pháp luật; và đảm bảo các quyền cơ bản của công dân.
Một số phát hiện chính được trình bày trong báo cáo như sau: Thứ nhất, so với năm 2012, hiểu biết của người dân về pháp luật đã được cải thiện. Tuy nhiên, việc tiếp cận Tòa án và các cơ chế giải quyết khiếu nại, tranh chấp khác gặp nhiều khó khăn và không được tin cậy. Thứ hai, tình trạng bất bình đẳng, phân biệt đối xử vẫn tồn tại đối với các nhóm yếu thế như người nghèo, người có học vấn thấp, phụ nữ, người nhiễm HIV. Thứ ba, một số quyền cơ bản được cải thiện như quyền tiếp cận thông tin, quyền tự do ngôn luận. Tuy nhiên với đa số các quyền cơ bản khác, không có một sự cải thiện đáng kể trong việc đảm bảo những quyền này trên thực tế. Từ các phát hiện đã nêu, Báo cáo nêu khuyến nghị về việc tập trung cải thiện hoạt động của các cơ quan tư pháp địa phương và thúc đẩy sự phát triển của luật sư cũng như các cơ chế bổ trợ tư pháp khác. Báo cáo cũng gợi ý về việc sử dụng Chỉ số là công cụ theo dõi và đánh giá việc triển khai các chương trình hành động quốc gia nhằm hiện thực hóa cam kết của Việt Nam về thực hiện các Mục tiêu Phát triển Bền vững theo Chương trình nghị sự 2030.
Gợi ý trích dẫn: VLA & UNDP (2016), Chỉ số Công lý 2015: Hướng tới một nền tư pháp vì dân, truy cập đường link: https://chisocongly.vn/chi-so-cong-ly/ hoặc https://www.vn.undp.org/content/vietnam/vi/home/library/democratic_governance/2015-justice-index.html
Trả lời