Luật sư có nghĩa vụ “tố giác” thân chủ không?

Nghiên cứu theo yêu cầu của Liên đoàn luật sư Việt Nam

Số trang: 04 trang
Tác giả: Nguyễn Hưng Quang – Văn phòng luật sư NHQuang&Cộng sự
Năm công bố: 2017

Tóm tắt:
Khoản 3 Điều 19 Bộ luật Hình sự là một quy định quy định gây tranh cãi và có phạm vi điều chỉnh khá rộng đối với việc ‘tố giác tội phạm’ trong hoạt động hành nghề của luật sư. Theo quy định này, luật sư phải có trách nhiệm tố giác tội phạm trong mọi trường hợp trừ khi luật sư là người bào chữa. Trong trường hợp luật sư không phải là người bào chữa mà chỉ là luật sư tư vấn các vấn đề pháp lý thì luật sư phải thực hiện nghĩa vụ ‘tố giác’ tội phạm. Với phạm vi điều chỉnh rộng như vậy thì đúng như nhiều luật sư đã có ý kiến, nghề luật sư không nên tồn tại nữa vì lúc đó sẽ không nhiều người dám nhờ luật sư tư vấn về bất kỳ một vấn đề pháp lý của cá nhân và chẳng ai muốn làm luật sư vì rủi ro trong hành nghề là quá lớn.

Văn kiện của Liên hiệp quốc về các Nguyên tắc cơ bản của Luật sư khuyến nghị rằng ‘Các chính phủ phải công nhận và tôn trọng mọi thông tin và trao đổi giữa luật sư và khách hàng trong mối quan hệ hành nghề là bí mật’. Khuyến nghị này nhằm đòi hỏi các quốc gia phải tôn trọng hoạt động hành nghề của luật sư để bảo đảm quyền bào chữa nói riêng và quyền được xét xử công bằng nói chung. Đối chiếu quy định này vào hệ thống pháp luật Việt Nam, Điều 25 của Luật Luật sư khẳng định trách nhiệm của luật sư là ‘không được tiết lộ thông tin’ và trách nhiệm này chỉ được giải toả khi được ‘khách hàng đồng ý bằng văn bản hoặc pháp luật có quy định khác’.

Hiện nay, ý chí của nhà lập pháp tại điều khoản này chưa thực sự rõ ràng và minh triết, dễ gây nên sự tuỳ tiện trong áp dụng và phản ứng của xã hội. Để bảo đảm quyền được xét xử công bằng cùng với công tác phòng ngừa tội phạm, Khoản 3 Điều 19 cần được sửa đổi theo hướng quy định thu hẹp trách nhiệm của luật sư về cung cấp thông tin nhằm ngăn chặn hành vi phạm tội trong một số loại tội danh. Pháp luật cần có quy định cụ thể về trình tự yêu cầu luật sư phải cung cấp thông tin để nghiêm cấm tình trạng tuỳ tiện.

Gợi ý trích dẫn: Nguyễn Hưng Quang, Luật sư có nghĩa vụ “tố giác” thân chủ không, 2017.